De sixties | Het ijzeren gordijn
Het is nu bijna niet meer voor te stellen in de westerse wereld: een muur die dwars door een stad heen loopt en families uit elkaar houdt. Herinner jij je de beelden van de val van de Berlijnse Muur nog? 28 jaar lang was de stad opgedeeld in twee stukken en plotseling was er weer vrijheid.
De Muur
Na de Tweede Wereldoorlog werd Berlijn in vieren gedeeld, waarbij elk van de overwinnende grootmachten (Rusland, Verenigde Staten, Frankrijk en Engeland) een eigen kwadrant kreeg toegewezen. Omdat Berlijn verder in het door Rusland beheerste deel van Duitsland lag, het latere Oost-Duitsland, werd West-Berlijn een enclave te midden van een nieuw stuk Oostblok. Door de oplopende spanning tijdens de Koude Oorlog vluchtten velen via West-Berlijn naar het Westen en om die leegloop te stoppen, gaf Sovjet-president Chroetsjov in 1961 opdracht een muur om West-Berlijn te bouwen.
En vanaf dat moment begon de ellende. Families die in verschillende kanten van de stad woonden, werden van elkaar gescheiden. Met een beetje mazzel en veel lef kon je via de huizen die op de grens stonden over de muur klimmen, maar de grenswachters hadden de opdracht op vluchtelingen te schieten. Ongeveer 138 waaghalzen overleefden de klim over de muur niet.
“Over de muur, over het IJzeren Gordijn,
Omdat ze soms in het westen soms ook in het oosten willen zijn.”
– Klein Orkest
De val
In mei 1989 werd in Hongarije het IJzeren Gordijn aan de grens met Oostenrijk geopend. De open grens daar zorgde in korte tijd voor een uitstroom van duizenden ‘permanente vakantiegangers’. Op 9 november 1989 hield Günter Schabowski, een van de hoogste partijleiders in de DDR, ene persconferentie en zei: “We hebben besloten dat iedere DDR-burger de grens over mag”. Onmiddellijk volgde de vraag wanneer deze regel in werking zou treden. Schabowski bladerde in zijn papieren, keek op, en zei toen: “Dat geldt – voor zover ik weet – … vanaf nu.”.
Vijf wachttorens en een paar kleine delen van de muur zijn behouden gebleven, in het Haus am Checkpoint Charlie is nu een museum gevestigd.
James Herriot
One Foot in the Grave
'Allo 'Allo!
Commissaris Rex